మానస సరోవర్ యాత్రకు సిద్ధమవుతున్న కొత్త రోడ్డు : New road preparing for Manasa Sarovar pilgrimage

టిబెట్‌లోని హిమాలయాలలో నెలకొని ఉన్న కైలాష్ మానసరోవర్ తీర్థయాత్ర స్థలానికి చేరుకోవడానికి ఉత్తరాఖండ్ నుండి కొత్తగా వేగవంతంగా నిర్మిస్తున్న రహదారి మార్గం దాదాపు పూర్తి కావొచ్చింది. త్వరలో యాత్రికుల కోసం ఈ రహదారి అందుబాటులోకి రానుంది. ఈ రహదారి నిర్మాణం వల్ల యాత్ర చేసే వారికి సమయం సుమారుగా ఐదు రోజుల కష్టతరమైన ట్రెక్ ఆదా అవుతుంది. సముద్ర మట్టానికి 17,000 అడుగుల ఎత్తులో భారత్-చైనా సరిహద్దు వద్ద లిపులేఖ్ పాస్ వరకు వెళ్లే రహదారిని ఇటీవల రక్షణ మంత్రి రాజ్‌నాథ్ సింగ్ వీడియో కాన్ఫరెన్స్‌లో ప్రారంభించారు. ఇది ఉత్తరాఖండ్ లోని పిథోరఘర్‌లోని ధార్చుల పట్టణానికి దారినికలుపుతుంది.

లింక్ రోడ్డును ప్రారంభించడం చాలా ఆనందంగా ఉందని, ఈ ప్రాజెక్టును చేపడుతున్న బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ (BRO) కి రక్షణ మంత్రి అభినందనలు తెలిపారు. బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ కైలాష్-మానసరోవర్ యాత్రా మార్గంగా పిలువబడే ధార్చుల నుండి లిపులేఖ్ (చైనా సరిహద్దు) వరకు రహదారి కనెక్టివిటీని నిర్మించింది. ఈ ప్రాజెక్ట్ నరేంద్ర మోడీ ప్రభుత్వానికి అత్యంత ప్రాధాన్యతనిస్తుందని ప్రభుత్వంలోని ఉన్నత వర్గాలు పేర్కొన్నాయి. అత్యంత ఎత్తైన ప్రదేశాలలో కఠినమైన హిమాలయ శిలలను కత్తిరించడం ఈ పనికి ప్రత్యేకించి సవాలుగా ఉంది. "ఈ ప్రాంతంలో సేవలందించినందున, ఈ కనెక్టివిటీ యాత్రికుల కోసం లిపులేఖ్ పాస్‌కు ట్రెక్కింగ్‌ను చాలా సులభతరం చేస్తుందని నేను మీకు అనుభవం నుండి హామీ ఇస్తున్నాను, ఇంతకుముందు కష్టతరమైన మార్గాలను కష్టపడి ట్రెక్కింగ్ చేయాల్సి వచ్చింది" అని ఆర్మీ ప్రతినిధి కల్నల్ అమన్ ఆనంద్ పేర్కొన్నారు.

భారతదేశం నుండి యాత్రికులు కైలాష్ మానసరోవర్‌ను మూడు మార్గాల ద్వారా చేరుకోవచ్చు. సిక్కిం, ఉత్తరాఖండ్ మరియు నేపాల్‌లోని ఖాట్మండు మీదుగా దారులున్నాయి. ఇవన్నీ సుదీర్ఘమైనవి మరియు కష్టతరమైనవ రహదారులుగా ఉన్నాయి. ఉత్తరాఖండ్ మీదుగా ఈ మార్గంలో మూడు స్ట్రెచ్‌లు ఉంటాయి. మొదటి స్ట్రెచ్ పిథోరఘర్ నుండి తవాఘాట్ వరకు 107.6 కి.మీ పొడవున్న రహదారి. రెండవది తవాఘాట్ నుండి ఘటియాబ్‌గఢ్ వరకు 19.5-కిమీ సింగిల్ లేన్‌లో ఉన్న రహదారి. మూడవది చైనా సరిహద్దులోని ఘటియాబ్‌గఢ్ నుండి లిపులేఖ్ పాస్ వరకు 80 కిలోమీటర్లు. ఇది కేవలం కాలినడకన మాత్రమే ప్రయాణించదగిన రహదారి. భారత్-చైనా సరిహద్దు వరకు ఈ రహదారిని కవర్ చేయడానికి ఐదు రోజుల సమయం పడుతుంది.

బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ రెండవ స్ట్రెచ్‌ను డబుల్ లేన్ రోడ్డుగా మారుస్తున్నారు. అంతే కాకుండా వాహనాలను అనుమతించడానికి మూడవ స్ట్రెచ్‌లో కొత్త రహదారిని నిర్మిస్తున్నారు. ఈ రహదారిని ఇప్పటి వరకు 80 కిలోమీటర్ల మొత్తం విస్తీర్ణంలో 76 కిలోమీటర్లను పూర్తి బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ పూర్తి చేసింది. వాహనాల ద్వారా ప్రయాణ సమయం కేవలం రెండు రోజులకు తగ్గనుంది. చైనాలోని అంతర్జాతీయ సరిహద్దును దాటినప్పుడు, యాత్రికులు తప్పనిసరిగా మరో 5 కి.మీ నడవాల్సి ఉంటుంది. ఆ తర్వాత 97 కి.మీల రోడ్డు ప్రయాణం ఉంటుంది. చివరి 43 కి.మీ కైలాష్ పర్వతం చుట్టూ పరిక్రమ చేయాలి. "సరిహద్దుకు చివరి 4-5 కి.మీ. అది పూర్తయ్యే వరకు ట్రెక్కింగ్ చేయవచ్చు" అని రక్షణ వర్గాలు తెలిపాయి.

పిథోరఘర్ నుండి ఘటియాబ్‌గఢ్ వరకు 130 కి.మీ రోడ్డు మార్గంలో ప్రయాణించవచ్చు. అక్కడి నుండి లిపులేఖ్ పాస్ వరకు 80 కి.మీ. కొత్త రహదారి కైలాష్ పర్వతాన్ని చేరుకోవడానికి ఈ మార్గాన్ని అతి తక్కువ ఖర్చుతో కూడుకున్న ప్రయాణ మార్గంగా చేస్తుంది. ఎందుకంటే ఇది ఇతర మార్గాలతో పోల్చినప్పుడు దూరంలో ఐదవ వంతు మాత్రమే అని సంబంధిత నిర్మాణ వర్గాలు తెలిపాయి. 80 శాతం రోడ్డు ప్రయాణం చైనా గుండా సాగే ఇతర మార్గాలతో పోలిస్తే భారత్‌లోనే ఎక్కువ (84 శాతం) ప్రయాణాలు జరుగుతున్నాయని దీనివల్ల నిర్ధారణ అవుతోంది. లిపులేఖ్ పాస్ వరకు చివరి 4 కి.మీ రహదారి నిర్మాణం సంవత్సరం చివరి నాటికి పూర్తవుతుందని బోర్డర్ రోడ్స్ ఆర్గనైజేషన్ తెలిపింది.

2016 వ సంవత్సరంలో డైరెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ మిలిటరీ ఆపరేషన్స్ చివరి మైలు కనెక్టివిటీపై తాత్కాలిక నిషేధం విధించడంతో అప్పట్లో నిర్మాణం నిలిపివేయబడింది. ఈ నిషేధం ఇంకా ఎత్తివేయబడలేదు. ఈ నిషేధం గనుక ఎత్తివేస్తే  మంచు క్లియరెన్స్ తర్వాత మే మధ్యలో లిపులేఖ్ పాస్‌కు చివరి మైలు కనెక్టివిటీ పనులు ప్రారంభమవుతాయి. ఈ సంవత్సరం మాత్రమే పూర్తవుతాయి" అని సంబంధిత వర్గాలు తెలిపాయి. అయినప్పటికీ, లిపులేఖ్ సముద్ర మట్టానికి దాదాపు 17,000 అడుగుల ఎత్తులో ఉన్నందున ఈ నిర్మాణం సవాలుగా ఉంటుంది. తక్కువ ఉష్ణోగ్రత మరియు కఠినమైన వాతావరణం పని పరిస్థితులను కష్టతరం చేస్తుంది. ఘటియాబ్‌గఢ్-లిపులేఖ్ రహదారిని తొలిసారిగా రూ.80.76 కోట్ల వ్యయంతో 2005 వ సంవత్సరంలో క్యాబినెట్ కమిటీ ఆన్ సెక్యూరిటీ (CCS) ఆమోదించింది. 2018లో, CCS రూ. 439.4 కోట్ల సవరించిన వ్యయాన్ని ఆమోదించింది. దీనికి డిసెంబర్ 2022 గడువుగా నిర్ణయించబడింది.

ఎత్తైన భూభాగం, నిటారుగా ఉండే పర్వతాలు గట్టి రాళ్లను కలిగి ఉండటం, విపరీతమైన ఉష్ణోగ్రతలు మరియు పరిమిత పని కాలం కారణంగా నిర్మాణం నెమ్మదిగా సాగింది. "అటువంటి ఎత్తులలో నిర్మాణ పనులు శీతాకాలంలో భారీ మంచు మరియు రుతుపవనాల కారణంగా మేఘాల పేలుళ్లు మరియు తరచుగా కొండచరియలు విరిగిపడటం వలన చేపట్టలేము" అని ఈ నిర్మాణ వర్గాలుపేర్కొన్నాయి.. అయితే, గత రెండేళ్లలో, పని వేగవంతమైంది మరియు భారీ నిర్మాణ సామగ్రిని తీసుకెళ్లడానికి IAF హెలికాప్టర్‌లను కూడా సేవలోకి వినియోగించారు.

కైలాష్ యాత్ర : Kailash piligrimage

కైలాష్-మానససరోవర్ రహదారి అమరిక భారతదేశం మరియు నేపాల్ మధ్య సరిహద్దు అయిన కాళీ నది వెంట ఉంది. రహదారి ముగింపు స్థానం లిపులేఖ్ పాస్ వద్ద ఉంది, ఇది భారతదేశం, చైనా మరియు నేపాల్ యొక్క ట్రై-జంక్షన్. ఈ మార్గంలో, పుష్కలమైన చదునైన ప్రదేశంతో 10,500 అడుగుల ఎత్తులో ఉన్న గుంజి యాత్రికులకు మొదటి అలవాటు పడిన ప్రాంతం అవుతుంది. ఆ తరువాత లిపులేఖ్ పాస్‌కు కొద్ది దూరంలో ఉన్న నాబిధాంగ్‌లో ఉంటుంది.

సిక్కిం మీదుగా కైలాష్ చేరుకోవడానికి, చైనా మరియు భారతదేశం 2015లో నాథులా సరిహద్దు పాయింట్‌ను తెరిచాయి. ఇక్కడి ద్వారా, యాత్రికులు ట్రెక్కింగ్ మరియు గుర్రంపై ప్రయాణించే పరీక్ష లేకుండా సరిహద్దు నుండి బస్సులో ప్రయాణిస్తారు. వివిధ బ్యాచ్‌లలో వేలాది మంది యాత్రికులు వివిధ మార్గాల ద్వారా కైలాష్ మానస సరోవర్ యాత్రకు వెళతారు. యాత్రను విదేశీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ నిర్వహిస్తుంది మరియు అంతర్జాతీయ సరిహద్దు దాటి ప్రయాణాన్ని చైనా అధికారులు పర్యవేక్షిస్తారు.